بازگشتهای پرسروصدا، پیچیده و صلحآمیز به ایران
تاریخ انتشار: ۸ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۵۸۰۹۳۰
پرونده استرداد آثار تاریخی به ایران در دو سال گذشته چندان سنگین نبوده، اما سر و صدای زیادی داشته است.
به گزارش ایران اکونومیست، بازگشت دو محموله تاریخی به ایران که شامل ۲۹ قطعه شیء از فرانسه و تکاثر نقشبرجسته ساسانی از انگلستان است، دستاورد استردادهای تاریخی ایران همزمان با دولت سیزدهم بوده است. طبق آخرین گزارش معاون میراث فرهنگی نیز، مکاتبهها و پیگیریها برای بازگشت ۱۷ هزار لوح هخامنشی از آمریکا به ایران احتمالا تا پایان سال به نتیجه برسد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
از سوی دیگر، پیشتر مدیرکل پیشین موزهها از پیگیری برای بازگرداندن «پرتره مظفرالدین شاه» به ایران خبر داده بود که گفته شده از محتملترین پروندههایی است که در همکاری با کویت به نتیجه خواهد رسید.
جز اینها، پروندههای استردادی دیگری هم از انگلیس، فرانسه و کشورهای دیگر درحال پیگیری است که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با درنظر گرفتن ملاحظات حقوقی و سیاسی، جزئیات آنها را هنوز مشخص نکرده است. معاون حقوقی پیشین این وزارتخانه در سال ۱۴۰۰ از به جریان انداختن حدود ۱۵ پرونده برای استرداد آثار تاریخی خبر داده بود.
معاون حقوقی رئیسجمهوری نیز در تیرماه ۱۴۰۲ از مختومه شدن چندین پرونده حقوقی استرداد آثار تاریخی خبر داده و گفته بود: «تعدادی پرونده مربوط به اشیاء تاریخی در فرانسه، انگلیس و برخی دیگر از کشورهای اروپایی در جریان است که خوشبختانه در همگی آنها پیروز شدهایم و وضعیت در خصوص این پروندهها به گونهای است که یا در مرحله اول پیروز شدهایم و یا در مرحله تجدیدنظر هستیم و یا مختومه شده است و اکنون به دنبال اجرای آرای صادرشده و بازگشت هرچه سریعتر اموال تاریخی کشور به داخل هستیم.»
محمد دهقان همچنین از جدیت دولت در استرداد اموال تاریخی سخن گفته و اظهار کرده بود که «در سالهای گذشته، بهویژه در دوران پهلوی برخی از اموال کشور شامل آثار میراث فرهنگی و اشیاء تاریخی به یغما برده شد که اکنون با پیگیریهای انجامشده آراء خوبی به نفع جمهوری اسلامی ایران صادر شده و به دنبال این هستیم که این اشیاء بهتدریج به کشور بازگردد.»
استرداد آثار تاریخی موضوع پراهمیت و در عین حال پیچیده، زمانبر و گاه نفسگیری برای کشورهاست و کشورها به هر طریق سعی دارند موزههای بزرگ، حراجیها و مجموعهداران خصوصی را برای بازگرداندن آثار هنری ارزشمند و تاریخی خود، تحت فشار بگذارند. از همین رو در سال ۲۰۲۲ وزرای فرهنگ ۱۵۰ کشور عضو سازمان علمی فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در مکزیک گردهم آمدند و با انتشار بیانیهای متعهد شدند تلاش برای استرداد آثار تاریخی به کشورهای اصلی را افزایش دهند.
ایران نیز در اجلاس اخیر چین که علی دارابی، معاون میراث فرهنگی در آن حضور داشت، پیشنهاد همکاری کشورهای عضو و تلاش گسترده کشورهای جهانی برای استرداد اشیاء تاریخی را مطرح کرده بود. عزتالله ضرغامی ـ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم که به عنوان نماینده ایران در ششمین نشست وزرای مجمع تمدنهای کهن به میزبانی عراق حضور داشت، طرح ایجاد یک برنامه عملی همکاری مشترک میان کشورهای عضو مجمع تمدنهای کهن با تمرکز بر مبارزه با قاچاق اموال فرهنگی ـ تاریخی و استرداد اموال به غارت رفته و مسروقه و تشکیل یک کارگروه مشترک برای این هدف را مطرح کرده بود که هرچند با استقبال کشورهای عضو این مجمع مواجه شد، اما هنوز به سرانجام نرسیده است.
استرداد آثار تاریخی ایران معمولا در همکاری وزارت میراث فرهنگی، وزارت امور خارجه، قوه قضاییه، معاونت حقوقی ریاست جمهوری، سازمان فرهنگ و ارتباطات و پلیس بینالملل اتفاق میافتد و پروندههای آن از جمله محرمانهها به شمار میآید که معمولا پس از گرفتن رأی از دادگاه و یا در زمان مختومه شدن و یا هنگام بازگشت به ایران، اطلاعرسانی میشود.
پرسرو صداترین این پروندهها در دو سال گذشته، نقشبرجسته ساسانی بود که ناگهان روزنامه گاردین آن را افشا کرد و پس از آن بود که مسئولان میراث فرهنگی به ناچار اعلام کردند از وجود این نقشبرجسته در انگلیس از سال ۲۰۱۶ مطلع بوده و درحال پیگیریهای حقوقی برای بازگشت آن به ایران بودهاند.
این نقشبرجسته اکنون به خانه بازگشته و در موزه ملی ایران به نمایش گذاشته شده است، اما داستان این نقشبرجسته که هنوز هم پر از ابهام و پرسش است، اینطور بود که روزنامه گاردین به نقل از جان سیمپسون ـ متصدی ارشد و باستانشناس بخش خاورمیانه موزه بریتانیا ـ از وجود این نقشبرجسته ساسانی در موزه بریتانیا و همچنین مهلتی که این موزه برای نمایش این اثر ساسانی از ایران گرفته بود، خبر داد و برای نخستینبار ماجرای قاچاق آن را افشا کرد.
این سنگنگاره طبق آنچه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اعلام کرده است به احتمال خیلی زیاد در سال ۱۹۸۸ میلادی، حدود سال ۱۳۶۷ خورشیدی، همزمان با جنگ عراق با ایران، به شکل غیرقانونی از آبهای جنوبی کشور خارج و به امارات منتقل شده است و سال ۲۰۱۶ در فرودگاهی در لندن، توقیف و به موزه بریتانیا تحویل داده شده است.
مسئولان میراث فرهنگی ایران میگویند که پس از کشف این سنگنگاره در فرودگاه لندن در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ (۲۶ دیماه ۱۳۹۴) و با نامهنگاریهای موزه بریتانیا در ماه مارس (حدودا دو ماه بعد) از وجود آن مطلع شدهاند. اما چون یک شخص درباره این اثر ادعای مالکیت داشته، بازگشت آن با دشواریهای حقوقی مواجه شده بود، تا اینکه در سال ۲۰۱۹ آن فرد مدعی از مالکیت منصرف شده، که البته دلایل و چگونگی آن را مسئولان میراث فرهنگی توضیح ندادهاند، و سپس شیء در اختیار موزه بریتانیا قرار داده شد تا مرمت شود، چون در هنگام انتقال (به لندن) سه تکه شده بود. نقشبرجسته پس از سه ماه نمایش در موزه بریتانیا، هفتم تیرماه ۱۴۰۲ به ایران بازگردانده شد.
این سنگنگاه در ایران همچنان تحت بررسی و کارشناسی باستانشناسان و مرمتگران است و هنوز پرسشهای بیپاسخی درباره آن وجود دارد، حتی چگونگی خروج آن از ایران چندان دقیق مشخص نیست و خیلی کلی گفته شده که از آبهای جنوبی به امارات قاچاق شده است. خاستگاه نقشبرجسته نیز هنوز مشخص نشده و پیگیریها درباره قاچاقچیان و سارقان این اثر هنوز ادامه دارد.
اما پیچیدهترین پروندهای که هنوز به سرانجام نرسیده، «الواح هخامنشی» است و سعی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بر آن است تا مُهر ختم ماجرا را در این دولت روی این پرونده بزند.
باستانشناسان این الواح را سال ۱۳۱۳ شمسی در تخت جمشید کشف کردند و با موافقت دولت وقتِ ایران برای مطالعه و بررسی به دانشگاه شیکاگو امانت دادند. الواح در ۵۰ صندوق چوبی شامل حدود ۲۰۰۰ جعبه مقوایی و چند پیت نفتی که در تخت جمشید (پارسه، پرسپولیس) به پارافین آبشده آغشته شده بودند، از طریق بوشهر به آمریکا فرستاده شدند.
در همان زمان، قرارداد و موافقتنامهای تدوین شد که در آن آمده بود «ایران لوحهایی گلی را برای رمزگشایی و خواندن به امانت به دانشگاه شیکاگو که مشغول کاوش تخت جمشید (پارسه، پرسپولیس) بود، میسپارد» در اواخر سال ۱۹۳۶ یا ۱۹۳۷ میلادی برای حدود دو یا سه ماه، گلنوشتهها را پارافینزدایی کردند تا سال ۱۹۳۷ میلادی، برای مطالعه آماده شدند. چند کارشناس روی لوحهای گلی تخت جمشید کار میکردند. یک استاد بزرگ سومرشناسی به نام آرنولد پوبل (Poebel) و دو شاگرد او که یکی «جورج کامرون» و دیگری «ریچارد هلک» بودند، ابتدا لوحها را که به خط میخی بودند، رمزگشایی کردند تا زبان آنها مشخص شود. وقتی دریافتند که گلنبشتهها عیلامی هستند، روی آنها کار کردند، اما چون در آن زمان، آگاهیها از دوره عیلامی هخامنشی فقط سنگنوشتههای پادشاهان هخامنشی بود، کار به کندی پیش میرفت.
مطالعه گلنوشتهها در دانشگاه شیکاگو با شروع جنگ جهانی متوقف و پس از پایان جنگ در سال ۱۹۴۵ میلادی دوباره آغاز شد. در آن دوره، کامرون و هلک مطالعه گلنوشتهها را آغاز کردند که گلنبشتههای خزانه تخت جمشید نیز به دانشگاه رسیدند. کامرون پس از اینکه ۱۵۰ گلنوشته را خواند، توجه خود را به خواندن گلنوشتههای خزانه تخت جمشید معطوف کرد و سرانجام کتاب آن در سال ۱۹۴۸ میلادی چاپ شد.
با درگذشت هلک، در سه مرحله بخشهای کوچکی از الواح به کشور برگردانده شد. سال ۱۳۲۷ (۱۷۹ قطعه)، سال ۱۳۲۹ (۳۷هزار قطعه) و سال ۱۳۸۳ نیز (۳۰۰ قطعه) به ایران مسترد شد.
در سال ۱۳۸۳ قبل از آغاز برنامهریزیها برای بازگشت بخشِ چهارم الواح به کشور، اما یک شکایت، داستان بازگشت الواح هخامنشی را به دستانداز انداخت. پروندهای معروف به «جنی روبین» (شاکی پرونده الواح هخامنشی) علیه ایران تشکیل شد، که اسفند سال ۱۳۹۶ خبرگزاری رویترز درباره داستانِ آن شکایت و سرنوشت الواح تا همین دو سال قبل این طور نوشت: سه سال پیش دادگاهی در آمریکا حکم داد آثار تاریخی ایران که به صورت امانت در دانشگاه شیکاگو نگهداری میشدند، مصادره شوند و غرامت ۷۱ میلیون و ۵۰۰ هزار دلاری قربانیان آمریکایی یک انفجار انتحاری در بیتالمقدس، از فروش این کتیبهها و اشیاء تاریخی پرداخت شود. این حمله انتحاری سال ۱۹۹۷ رخ داد و طی آن سه نیروی نظامی به پیادهرو شلوغ یک مرکز خرید حمله کرده و خود را منفجر کردند. این حمله انتحاری منجر به کشته شدن پنج تن و زخمی شدن ۲۰۰ نفر دیگر شد.
دادگاه آمریکا، ایران را به همکاری با نیروهای حماس متهم کرد و خواستار پرداخت غرامتی ۷۱ میلیون و ۵۰۰ هزار دلاری به خانوادههای قربانیان شد. وقتی ایران از پرداخت این مبلغ خودداری کرد، دادگاه آمریکایی حکم مصادره اشیاء تاریخی ایران را که در موسسه شرقشناسی دانشگاه شیکاگو امانت بود، صادر کرد و دستور داد برای تامین مبلغ غرامت این الواح به فروش برسند. با این حال، در دادگاهی که دوم اسفند ۱۳۹۶ برگزار شد، رأی هشت به صفر قضات دیوان عالی به نفع ایران صادر و حکم مصادره و فروش الواح هخامنشی ایرانی لغو شد.»
اما ماجرای استرداد الواح هخامنشی به این حکم ختم نشد، بازگشت به مجوز اوفک ـ دفتر کنترل داراییهای خارجی آمریکا ـ نیاز داشت. سرانجام در سال ۱۳۹۸ اوفک فقط مجوز استرداد ۱۷۸۰ لوح هخامنشی را صادر کرد، اما ۱۷ هزار لوح دیگر در شیکاگو باقی ماند.
در سال گذشته زمزمههایی درباره بازگشت الواح شنیده شد. مکاتبهها دوباره آغاز شده و از آمریکا خبر رسیده بود که بستهبندی الواح آغاز شده است، اما به ناگهان مسئولان میراث فرهنگی از ممانعت برای بازگشت الواح هخامنشی اطلاع دادند.
حالا معاون میراث فرهنگی به تازگی خبر داده که به احتمال زیاد ۱۷ هزار قطعه لوح هخامنشی تا پایان سال به ایران بازگردانده شود.
اما از مصالحهآمیزترین پروندههای استرداد، بازگشت ۲۹ قطعه شیء تاریخی از فرانسه به ایران است که در سال ۱۴۰۱ به سرانجام رسید.
داستان جدا افتادن این اشیاء تاریخی از ایران، که البته اکنون به مناسبت هفته دولت در موزه ملی ایران به نمایش گذاشته شده است، اینگونه بود که همزمان با جنگ جهانی دوم، سفیرِ تامالاختیارِ شارل دوگل، تعدادی از آثار تاریخی ایران را به فرانسه منتقل کرده بود. «گبلو» مدتها در ایران زندگی میکرد و مهندس راهسازی هم بود. او یک مجموعه خانگی از آثار ایرانی داشت که کاملاً خصوصی و خریداریشده بود. خانواده گبلو (نماینده ژنرال شارل دوگل که به منزله سفیر «فرانسه آزاد» در ایران بود) میخواستند این آثار را به شمال فرانسه انتقال دهند تا اینکه سیدمحمد طباطبایی، رایزن فرهنگی ایران در فرانسه به صورت اتفاقی با نوادگان سالمند او ارتباط گرفته و متوجه وجود چنین مجموعهای میشود.
رایزن فرهنگی ایران از نوادگان سفیر شارل دوگل درخواست میکند که از این مجموعه بازدید کند. پس از مدتها رایزنی و برگزاری جلسه، او توانست خانواده گبلو را راضی کند که جابهجایی این اموال کار سختی است و چون این آثار متعلق به ایران بوده، باید به کشور مبدأ برگشت داده شود. آنها راضی میشوند بخشی از آثار را که نمیدانستند چطور به دست پدربزرگشان رسیده، به موزه لوور فرانسه اهدا کرده و بخش بیشتری را رایگان به ایران بفرستند.
رایزنی فرهنگی ایران در فرانسه نیز با کارشناسان میراث فرهنگی در ایران هماهنگی لازم را به عمل آورد و تصاویری از این اشیاء را برای بررسی صحت و اصالت آنها فرستاد و پس از تأیید، آنها را به سفارت ایران در فرانسه فرستاد تا در نهایت این اشیاء به ایران رسید. مدیر موزه ملی ایران هم که این ۲۹ قطعه شیء را به نمایش گذاشته میگوید که اصالت تاریخی این اشیاء تایید شده، اما معلوم نیست خاستگاه هر یک دقیقا کجا بوده است.
قدیمیترین شیء این مجموعه، ظرفی سفالین از نوع «گودین» با قدمتی در حدود ۴۵۰۰ سال و دوره مفرغ است.
این مجموعه همچنین شامل ظرف مینیاتوری از جنس قیر طبیعی دوره عیلام میانه با قدمتی در حدود ۱۸۰۰ پیش از میلاد، پیکرکهای گلی انسانی احتمالا شوش خوزستان از دوره عیلام میانه با قدمتی در حدود ۱۸۰۰ پیش از میلاد، ظرف سفالی لولهدار احتمالا از تپه سیلک کاشان از دوره آهن سوم با قدمتی در حدود ۸۵۰ تا ۵۵۰ پیش از میلاد، فنجان سفالی دوره آهن اول با قدمتی در حدود ۱۴۵۰ تا ۱۱۵۰ پیش از میلاد، کاسه سفالی سهپایه از دوره آهن اول با قدمتی در حدود ۱۴۵۰ تا ۱۱۵۰ پیش از میلاد، ظرفهای سفالی دوره آهن اول و طلسمی از بدل چینی به شکل چشم اوجات (چشم هورس)، چشم مقدس مصری و احتمالا متعلق به شوش در خوزستان از دوره هخامنشی با قدمتی در حدود ۳۳۰ تا ۵۵۰ پیش از میلاد و بشقاب سفالی دوره اشکانی، ظروف سفالی لولهدار دوره آهن اول، بشقاب سفالی زیرلعاب دوره تیموری سده نهم هجری قمری و پیسوزهای سفالی دوره اسلامی است.
منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: قاچاق آثار تاریخی ، الواح هخامنشی ، نقش برجسته ساسانی ، هفته دولت
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: قاچاق آثار تاریخی الواح هخامنشی نقش برجسته ساسانی هفته دولت مسئولان میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی استرداد آثار تاریخی وزارت میراث فرهنگی نقش برجسته ساسانی قدمتی در حدود داد آثار تاریخی دانشگاه شیکاگو نقش برجسته موزه بریتانیا الواح هخامنشی اشیاء تاریخی فرهنگی ایران تاریخی ایران دوره آهن اول پیش از میلاد برای بازگشت گل نوشته ها سفالی دوره پیگیری ها تخت جمشید پرونده ها خبر داده ایران هم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۵۸۰۹۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
احیای خانه های تاریخی با هدف جذب گردشگری در تبریز
به گزارش خبرآنلاین از تبریز، خشت خشت تبریز، تاریخی مصور و مجسم از این کهنشهر، جمعیت، فرهنگ و هویت آن است. از چتر سرخفام عینالی بر سر شهر تا فیروزههای مسجد کبود و بلندای ارک و عمارت ساعتی که هنوز هم صدای زنگ آن گذر زمان را به یاد مردمان میاندازد. میتوان تاریخ را دوباره در تبریز زندگی کرد. هنوز هم میتوان از برج یانقین بر نقاط مختلف شهر احاطه داشت و در ارک سنگر گرفت.
هر چند دست روزگار و سهلانگاری برخی ازدستگاههای متولی موجب تخریب بخش بزرگی از تاریخ این شهر شد ولی هنوز هم در گوشه و کنار شهر و به خصوص بافت مرکزی آن، شاهد خودنمایی بناهای تاریخی با همان سبک و سیاق مکتب معماری تبریز و معماری ایرانی و اسلامی هستیم.
قدمت، اصالت و حفظ بافت اصلی برخی از بناها و اماکن تاریخی تبریز همچون بزرگترین بازار مسقف جهان و مجموعه ربع رشیدی، موجب ثبت جهانی آنها شده و برخی از آنها همچون مسجد کبود در فهرست انتظار برای ثبت جهانی قرار دارند. در کنار آن بسیاری از خانههای تاریخی و مساجد قدیمی شهر همچون موزه قاجار، موزه آذربایجان، مقبره الشعرا، مسجد جامع تبریز، مسجد استاد شاگرد، یخچال صادقیه، یخچال لهله بیگ و... نیز ثبت ملی شدهاند که میتواند نگرانی و دغدغه فرهنگدوستان و علاقمندان به تاریخ، هویت و اصالت این منطقه را از دستیازی افراد سودجو رفع کند.
در کنار نهادهای متولی شناسایی، حفظ و نگهداشت میراث تاریخی و فرهنگی شهر، شهرداری تبریز در راستای رفع دغدغههای شهروندان و پاسداشت فرهنگ، هویت و تاریخ این شهر اقدام به تملک، مرمت و پیشگیری از تغییر کاربری اماکن تاریخی کرده است.
عمارت ساعت، خانه هنر یا انجمن شهر، خانه علی موسیو، خانه ختایی، خانه نیکدل، خانه کلکتهچی، خانه باقرخان، خانه استاد شهریار، یخچال صادقیه، حمام نوبر و بسیاری از اماکن و خانههای تاریخی و محورهای گردشگری امروزه در تملک شهرداری تبریز است که کاربریهای این اماکن، موزه، یا فرهنگی و هنری است.
در کنار این تملک اماکن و خانههای تاریخی شهر، شهرداری تبریز همچنین اقدام به مرمت و بازسازی مجموعههای گردشگری، تاریخی و فرهنگی مقبرهالشعرا، خانه ستارخان، مجموعه دو کمال و ... کرده است. هرچند ساماندهی میراث فرهنگی شهر جزو ماموریتهای اصلی شهرداری تبریز نیست، ولی شهرداری تبریز در رفع دغدغه مردم تبریز در قبال میراث فرهنگی را اولویت کاری خود میداند که در این مقال نگاهی به برخی اقدامات شهرداری تبریز در حوزه احیای خانههای تاریخی و احداث پیادهراه و تکمیل محورهای گردشگری در بافت مرکزی شهر در ۲ سال گذشته میپردازیم.
مقبرهالشعرا، از مدفن ۴۰۰ شاعر و عارف تا پلازای شهری
مقبرهالشعرا یکی از جاذبههای مهم توریستی و گردشگری تبریز و مدفن بیش از ۴۰۰ شاعر و عارف از جمله شهریار، خاقانی، ثقهالاسلام، قطران تبریزی و ... است که هر ساله در فصل گردشگری و ایام نوروز میزبان میهمانان داخلی و خارجی میشود.
ضلع شمالی این مجموعه شهریور سال ۱۴۰۱ با هشت هزار مترمربع مساحت و با هزینه ۲۵ میلیارد تومان تکمیل و به بهرهبرداری رسید که در ادامه عملیات اجرای سنگفرش بهسازی و مناسب سازی صحن جنوبی مرکزی مقبره الشعرا، ضلع شرقی، غربی و جنوبی پیرامون موزه احد حسینی به مساحت ۵ هزار متر مربع استفاده از سنگ اسپراخون و همچنین ترکیبی از سنگ قرمز آذرشهر و سنگ کوبیک و مطابق با معماری مقبرهالشعرا اجرایی شده است.
همگونسازی معابر پیرامون مجموعه مقبرهالشعرا، ساماندهی ورودی این مجموعه، حذف انواع موانع فیزیکی و بصری، حصارزدایی و حذف نردههای محوطه پارک، کاشته شدن گونههای مختلف گیاهی همچون کاج سیاه، سرو، اقاقیا، نارون و دیگر گونههای گیاهی در محوطه این مجموعه، ساماندهی سیستمهای نورپردازی، تعمیر نیمکتها و فضای سبز از دیگر اقداماتی است که شهرداری تبریز در راستای توسعه این مجموعه انجام داده است.
شهرداری تبریز در سال ۱۴۰۲ بیش از ۱۱۰ میلیارد تومان در مجموعه مقبرهالشعرا هزینه کرده است که در سال جاری نیز تکمیل آبنمای مویکال و احداث سوغاتسرای مقبرهالشعرا را در دستور کار دارد.
باغموزه ستارخان، قطب جدید گردشگری تبریز
تملک املاک پیرامونی خانه ستارخان و تبدیل آن به فضای سبزو احداث باغموزه ستارخان یکی از پروژههای هویتی شهرداری تبریز است که عملیات اجرایی آن امسال به اتمام میرسد.
در فاز اول پروژه مجموعه فرهنگی تاریخی و گردشگری باغ موزه ستارخان، تملک ۸ ملک با هزینه ای بالغ بر ۲۰۰ میلیارد ریال و در راستای حفظ و هویت افزایی خانه های تاریخی صورت میگیرد که با آزادسازی ششمین ملک، تملک دو ملک باقیمانده در مراحل پایانی قرار گرفت و به زودی عملیات عمرانی این مجموعه آغاز میشود.
این پروژه جزو طرح های مهم عمرانی تبریز محسوب میشود که با پیگیری شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر در این دوره مدیریت شهری قابل بهره برداری خواهد بود و پس از افتتاحش شاهد حضور گردشگران داخلی و خارجی در باغ موزه ستارخان خواهیم بود.
طرح فاخر باغ موزه خانه تاریخی ستارخان و با همکاری دانشکده معماری دانشگاه هنر اسلامی و معاونت شهرسازی شهرداری تبریز تدوین شده، محوطه سازی و طراحی باغ ایرانی ایجاد می شود.
احیای خانه باقرخان، سنگر مشروطهخواهان تبریزی
تملک و احیای خانه باقرخان یکی از پروژههای هویتی شهرداری تبریز است که تملک خانه اصلی و اراضی مجاور آن انجام گرفته و به زودی عملیات اجرایی آن آغاز میشود.
احداث پارکی با مساحت پنج هزار متر مربع در مسیر منتهی به این خانه، سنگفرش مسیر منتهی به این خانه و اتصال آن به خیابان شهید رضانژاد برنامه شهرداری تبریز در احیای این خانه تاریخی است.
شهرداری تبریز ۹۰ میلیارد تومان برای تملک و اراضی اطراف آن هزینه کرده است که در صورت حمایت دولت عملیات اجرایی آن تسریع مییابد.
جانی دوباره در کالبد خانهی تاجران چای کلکته
بن بست کلکتهچی در محلهی راستهکوچه، تکهای از تاریخ را در دل خود جای داده است. خانه تاریخی کلکتهچی، یکی از خانههای تاریخی تبریز به شمار میرود که قدمت آن به دوره قاجاریه بازمیگردد. این خانه به خانوادهی کلکتهچی، از تاجران بزرگ تبریز تعلق داشت که از یادگارهای آنها میتوان به کتابخانهی کلکتهچی در حیاط مسجد جامع اشاره کرد. ستونهای گچکاریشده و پنجرههای رنگی خانه، نشان از قدمت و معماری تاریخی عمارت دارند.
با توجه به فرسودگی دیوار ها، ستونها و طاق و سقف خانه تاریخی کلکته چی، و به منظور احیاء دوباره این خانه تاریخی، عملیات مرمت این خانه تاریخی مطابق طرح و نقشه سابق این خانه، آغاز شده و به زودی شاهد تداوم مرمت دیوارها و سقف های تخریب شده این خانه، خواهیم بود.
مرمت خانههای تاریخی شهر گام بزرگ شهرداری تبریز در حفظ هویت شهری
در کنار تملک و احیای ابنیه تاریخی شهر، حفظ و نگهداشت میراث تاریخی و فرهنگی موجود نیز دغدغه بسیاری از علاقمندان این حوزه است. شهرداری تبریز در تعاملی مطلوب با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان، و با بهرهگیری از نظر کارشناسان این سازمان، اقدام به مرمت خانههای تاریخی، یخچالهای قدیمی، قنوات، مساجد و دیگر اماکن تاریخی شهر کرده است.
مرمت عمارت تاریخی ساعت، خانه نیکدل، خانه هنر، کتابخانه مسجد جامع تبریز، مقبره الشعرا، حیدر تکیه سی، یخچال صادقیه، لهله بیگ، مدرسه دارالفنون تبریز، بازار و تیمچههای آن، سنگفرش بازار، باروی تبریز، خانه ختایی، مجموعه تاریخی و گردشگری ائلگلی و بسیاری از اماکن تاریخی، گردشگری و فرهنگی تبریز در دو سال اخیر توسط شهرداری تبریز و با نظر کارشناسی سازمان میراث فرهنگی مرمت و بازسازی شدهاند.
جریان انسانمحوری در دل تبریز
یکی از مصادیق زیرساختی برای تحقق شهر انسانمحور، که علاوه بر زیبایی بصری شهری، موجب کاهش هزینههای مدیریت شهری میشود، سنگفرش معابر، بهخصوص در بافت تاریخی شهر است که مرجع گردشگری تبریز محسوب میشود. مدیریت شهری تبریز در همین راستا اقدام به اجرای پروژههای انسانمحور در معابر تاریخی بافت مرکزی شهر و همچنین مراکز پرتردد در سطح مناطق دهگانه کرده است. در کنار این موارد، پروژههای ویژهای همچون میدان شهید بهشتی که با الهام از نقش و طرحهای فرش تبریز، به بهترین شکل ممکن تبدیل به موازئیک فرش شده است.
پیادهراهها در طراحی شهری یکی از مصادیق انسان محوری شهرها محسوب میشوند. تبریز تا پیش از این با دو پیادهراه تربیت و ولیعصر شناخته میشد که سال گذشته با احداث ۳ پیادراه "کوچه ثبت"، "کوچه کرباسی" و "کوچه دالان میرزا رضا" سرانه پیادهراههای شهری افزایش یافت و بر اساس گفته شهردار تبریز، در سال جاری هر منطقه شهرداری، مکلف به اجرای حداقل یک رشته پیاده راه شهری جدید است و اجرای این طرح در اولویت برنامه های عمرانی شهرداری قرار گرفته است.
علاوه بر پیادهراه های افتتاح شده، چندین طرح مشابه در مناطق مختلف شهری به ویژه محورهای تاریخی، فرهنگی و گردشگری تبریز در حال اجرا هستند که با اتمام مراحل اجرایی این طرح ها، چهره شهری تبریز در این مناطق با رویکرد انسان محور و ایجاد بسترهای جدید گردشگری شهری متحول خواهد شد.
عملیات بهسازی و احداث پیاده راه در هفت منطقه از مناطق شهرداری از جمله شهرداری منطقه هشت که بدلیل واقع شدن در منطقه تاریخی و گردشگری شهر تبریز در حال اجرا است که بیشترین تعداد ایجاد پیاده راه و سنگفرش نیز در این منطقه صورت می گیرد.
شهرداری تبریز در سال گذشته حدود ۹ هزار متر طولی پیاده راه و سنگفرش معابر در سطح مناطق شهر احداث کرده است.
میراث فرهنگی و تاریخی، هویت و شناسنامه شهرها و دایرهالمعارفی اجتماعی از زندگی مردمان این شهرها در سدههای گذشته است. مرمت و بازسازی این اماکن تاریخی و همچنین ایجد بسترهای لازم جهت حضور مردم، چراغ راه توسعه شهرها است.
گزارش: جهانبخش احمدیان
46
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901633